Լիբանանի պատմութեան մէջ առաջին անգամ ըլլալով, նոր կառավարութիւն մը կազմուած է աննախընթաց թիւով կին նախարարներով։ Վարչապետ Նաուաֆ Սալամի գլխաւորած կառավարութեան 24 նախարարներէն 5-ը կիներ են՝ ուշագրաւ երեւոյթ երկրի մը մէջ, ուր քաղաքական որոշումները երկար տարիներ տղամարդոց գերիշխանութեան տակ եղած են։

Անկիւնադարձային այս իրադարձութիւնը, թէեւ սկիզբ մը, միայն կառավարութեան մէջ փոփոխութիւն չի նշանակեր. ան կը խորհրդանշէ աւելի լայն փոփոխութիւն մը լիբանանեան հասարակութեան մէջ, ուր կանայք տարիներ շարունակ պայքարած են աւելի մեծ ներկայացուցչութեան եւ ազդեցութեան համար։ Աքթիվիզմէն մինչեւ գործարար աշխարհ, ակադեմականէն մինչեւ հանրային ծառայութիւն, լիբանանցի կանայք միշտ եղած են փոփոխութեան առաջին գիծերուն վրայ, յաճախ յաղթահարելով արմատացած խոչընդոտները՝ իրենց արժանի տեղը զբաղեցնելու երկրի ապագայի կերտման գործընթացին մէջ։

Նոր կառավարութեան մէջ հինգ կին նախարարներու ընդգրկումը կը վկայէ, որ լիբանանեան քաղաքական տեսադաշտը սկսած է փոխուիլ։ Այս նախարարները՝ իւրաքանչիւրը մասնագէտ մը իր բնագաւառին մէջ, պատրաստ են նոր մօտեցումներ բերելու կառավարման, ընկերային բարեփոխումներու եւ տնտեսական վերականգնման գետնի վրայ։ Անոնց ներկայութիւնը կը զօրացնէ այն գաղափարը, որ ղեկավարութիւնը սեռով չ’որոշուիր, այլ՝ կարողութիւններով եւ տեսլականով։

Բացի քաղաքականութենէն, լիբանանցի կիները, ներառեալ՝ լիբանանահայ կիները միշտ ալ հիմնարար դեր խաղցած են հասարակութեան ձեւաւորման եւ զարգացման մէջ։ Անոնք ուսուցիչներ են, համալսարանի դասախօսներ, գործարար ղեկավարներ, ընկերային ծառայողներ, մարդկային իրաւանց պաշտպաններ եւ մշակութային գործիչներ։ Նոյնիսկ քաղաքական տագնապի եւ տնտեսական ճգնաժամի պահերուն, կանայք ընդհանրապէս եղած են ընտանիքներու եւ համայնքներու ողնաշարը՝ իրենց տոկունութեամբ եւ նորարարութեամբ առաջ մղելով հասարակական յառաջընթացը։

Կառավարութեան մէջ աւելի մեծ ներկայացուցչութեամբ, յոյս կայ, որ սեռային հաւասարութեան ուղղուած քաղաքականութիւնները աւելի մեծ թափ կ՚առնեն։ Հաւասար աշխատավարձի, ընտանեկան բռնութեան դէմ պաշտպանութեան եւ քաղաքական մասնակցութեան նման խնդիրները հիմնական բարեփոխումներու կարիք ունին։ Նոր կառավարութիւնը ունի այս յեղափոխական փոփոխութիւնը գործնական քայլերու վերածելու առիթը՝ երաշխաւորելով, որ կանանց ձայնը ոչ միայն լսուի, այլ նաեւ անոնք կը ձեւաւորեն այն քաղաքականութիւնները, որոնք կ՚ազդեն բոլոր լիբանանցիներուն։

Լիբանան կանգնած է նոր ժամանակաշրջանի մը դռներուն առջեւ՝ քաղաքական եւ տնտեսական տագնապներէն ետք վերակառուցման օրակարգով։ Կառավարութեան մէջ աւելի շատ կիներու ընդգրկումը միայն ներկայացուցչութեան հարց չէ, այլ՝ ղեկավարութեան եւ կառավարման նոր կերպար մը սահմանելու առիթ։ Այս պատմական փոփոխութեամբ, Լիբանան յստակ պատգամ կը յղէ. ապագան ներառական է, եւ կանայք մղիչ կարեւոր ուժ պիտի հանդիսանան այդ ապագան կերտելու մէջ։

Վարուժ Թենպէլեան
Տարբերակ21
11 Փետրուար 2025